De druiven die wij voor wijn telen hebben technisch gezien geen bijen nodig. In feite is de gecultiveerde "gewone" wijnstok, bekend als de Vitis vinifera, tweeslachtig, wat betekent dat hij bloemen heeft met functionele stampers (die fungeren als eierstokken) en meeldraden (die stuifmeel produceren), waardoor deze wijnstokken zichzelf bestuiven.
Toch hebben wijnbouwers lang tijd en geld geïnvesteerd in het ontwerpen van wijngaarden die bijen aantrekken. En nu de bijenpopulaties wereldwijd afnemen, werken wijnboeren nog harder om bijen naar hun wijngaarden te halen.
Waarom zijn bijen zo belangrijk voor de wijngaard en wat doen wijnboeren om ze te stimuleren? Een recent artikel op Wine Enthousiast zet alles nog eens op een rijtje.
Verbetering van de bodemvoeding
Bijen, die het hele jaar door worden geconfronteerd met een wisselend buffet van snacks, bewijzen de boer een wederdienst door te helpen bij het creëren van een gezondere, rijkere en meer waterdoorlatende bodem. Dat komt omdat bijen helpen bij de bestuiving en verzorging van dekkingsgewassen, die van vitaal belang kunnen zijn voor de gezondheid van een wijngaard - vooral in het door droogte geteisterde Californië.
"Er is aangetoond dat het verbouwen van gewassen de gezondheid van de bodem bevordert door de organische stof in de bodem te verbeteren, erosie te voorkomen en het vochtgehalte van de bodem te verhogen", zegt Sally Camm, communicatiemanager van Grgich Hills Estate in Napa. "Ze zijn ook een belangrijke manier om een diversiteit aan microben in de bodem aan te moedigen, wat vooral belangrijk is als je werkt met een monocultuur zoals druiven."
Het Grgich Hills Estate is sinds 2006 biologisch gecertificeerd en plant bij-vriendelijke gewassen, zoals mosterd en klaver. "Wat we merken is dat het al dan niet slagen van een cover crop volledig afhankelijk is van de bijen", zegt Camm. "Als de bijen niet geïnteresseerd zijn, lijken de gewassen niet aan te slaan."
Nuttige insecten aantrekken
Bijen zijn ook belangrijk omdat ze wijnstokken beschermen tegen minder gewenste insecten en de betere aanmoedigen om te blijven. "Als je bijen voedsel geeft, trekken hun aanwezigheid en het succes van de planten die ze bestuiven andere nuttige insecten aan", zegt Katja Hogendoorn, doctorandus die gespecialiseerd is in bijen aan de University of Adelaide's School of Agriculture, Food and Wine.
Hun aanwezigheid trekt bijvoorbeeld "sluipwespen aan. De sluipwespen voeden zich met bladluizen, wolluizen en motten en andere insecten die slecht zijn voor wijngaarden."
Betere ontwikkeling van druiven en minder vruchtrot
In een studie die Hogendoorn publiceerde in Apidologie, ontdekte ze dat honingbijen actief de kelkkafjes verwijderen - een beschermend kapje dat de druivenbloemen bedekt tot de bloei. Door het verwijderen van de kapjes kunnen deze honingbijen de ontwikkeling van de druivenbessen en druiventrossen bevorderen. Dit geldt vooral voor Pinot Noir, waar, zo schrijft ze in de studie, de "persistentie van de kelken de ontwikkeling van misvormde druiven en trossen kan veroorzaken."
De aanwezigheid van bijen kan ook helpen het optreden van trosrot te verminderen, veronderstelt Hogendoorn. "Maar er moet meer zorgvuldig onderzoek worden gedaan voordat we er zeker van kunnen zijn," voegt ze eraan toe.
Hoe wijnbedrijven bijen stimuleren
Bernat Sort Costa, de manager regeneratief biologisch onderzoek van Grgich Hills Estate, legt uit dat zij rond elke wijngaard natuurlijke plant- en boomrijke gebieden cultiveren of al hadden om de biodiversiteit te vergroten en bestuivers aan te trekken. En op hun American Canyon landgoed van 155 hectare (iets meer dan 10 mijl ten zuiden van Napa) heeft het wijngaardteam de afgelopen jaren meer dan 350 inheemse bomen, struiken en bloeiende planten geplant.
"De selectie is ontworpen om de diversiteit te maximaliseren met inheemse, droogtebestendige soorten, terwijl we er ook voor zorgen dat we planten hebben die het hele jaar door bloeien om voedingsstoffen voor bijen en insecten te leveren," zegt Costa. "Overal op ons landgoed hebben we speciale tuinen waar we planten kweken die nodig zijn voor biodynamische preparaten, evenals bloeiende planten voor insecten en vogels."
Om dit te helpen heeft Grgich samengewerkt met de non-profit organisatie Apis Arborea om bijenkorven in boomstammen te installeren en ze hebben ook conventionele bijenkasten.
Joel Sokoloff, wijngaard- en ranchmanager van de biologisch-dynamische Soter Vineyards in Oregon's Willamette Valley, houdt ook een paar bijenkasten, maar zegt dat hij zich vooral richt op het aantrekken van inheemse bijen en bestuivers.
Sokoloff zegt dat zijn team een verzameling klavers, erwten en wikke in de wijngaarden zaait, die allemaal verschillende soorten bijen aantrekken. In de omliggende velden planten ze brassica's, phacelia en andere bloemen zoals vlas en beemdbloem, die het hele jaar door opkomen, plus boomgaarden en tuinen met gecultiveerde bij-vriendelijke planten, zoals pompoen, paprika's en zonnebloemen.
Soter Vineyards is een van de zes wijngaarden in de Willamette Valley die samenwerken met het Oregon Bee Friendly Wine project, zegt Andony Melathopoulos, assistent-professor bestuiving van de afdeling tuinbouw aan de Oregon State University, die het programma en de acties van bezorgde wijnboeren ziet als fundamenteel voor het voortbestaan van inheemse bijen.
"De grootste uitdaging voor wilde bijen is om voldoende van de juiste soorten bloeiende planten in het landschap te krijgen," zegt hij. Door meer bestuivervriendelijke planten in en rond wijngaarden te planten, "kunnen wijnbouwers in Oregon de wereld voorgaan in het bevorderen van de bijenbiodiversiteit."
Reactie plaatsen
Reacties