GeoVino is de enige verdeler van 'alle' wijnen van Clos des Frèr[es]
voor de particuliere markt in België en Nederland

25 jaar wijnbouw van Erwin Devriendt in Vacqueyras

Erwin Devriendt heeft een opmerkelijke reis door de wereld van wijnbouw gemaakt. Zijn passie voor wijn leidde hem naar Sarrians, een pittoresk dorpje in de Franse Provence, waar hij Clos des Frères oprichtte. Dit wijndomein, gelegen in het prestigieuze AOC Vacqueyras gebied, is uitgegroeid tot een baken van kwaliteit en innovatie in de wijnwereld. Devriendts toewijding en vakmanschap hebben een grote invloed gehad op de lokale wijnindustrie.

In dit artikel probeer ik een samenvatting te geven van bijna 25 jaar wijnbouw met Erwin Devriendt in Vacqueyras, een moeilijke opgave: hoe zijn liefde voor wijn begon en welke uitdagingen hij tegenkwam bij het opzetten van zijn wijndomein. Daarnaast belichten we de groei van Clos des Frères en duiken we dieper in Devriendts filosofie over wijnmaken. Deze terugblik kan waardevolle inzichten bieden in de ontwikkeling van een succesvol wijndomein en de passie die daarachter schuilgaat.

Het begin van een wijnpassie

Erwin Devriendt en zijn echtgenote Françoise Lefevere ontdekten hun passie voor wijn tijdens een reis door de Loirestreek in het begin van de jaren '90. Met hun oude Renault 5 reden ze rond en stuitten op een bordje met de tekst "visitez nos caves". Erwin herinnert zich dit moment als het keerpunt: "Daar is het fout gegaan. Sindsdien heeft wijn alleen maar een groter deel van ons leven in beslag genomen."

Deze toevallige ontmoeting met de wijnwereld zette een reeks gebeurtenissen in gang die Erwin's leven voorgoed zou veranderen. Ondanks zijn drukke baan als socioloog en directeur van de thuisverzorgingsdienst "Solidariteit voor het gezin", bleef de wijnpassie groeien.

Van droom naar realiteit

In 1998 nam Erwin een gedurfde stap. Hij kocht twee hectare onbeplante en woeste 'garrigue' in Sarrians, een dorp nabij de Mont Ventoux in de appellatie Vacqueyras. Deze beslissing was ingegeven door zijn liefde voor specifieke druivensoorten. "Ik ben wild van pinot noir, van nebbiolo en van grenache," vertelt Erwin. "Maar geld om een lap grond te kopen in de Bourgogne of in Piemonte hadden we niet, dus werd het de Rhône. En daarom maken we nu grenachewijnen."

De weg naar het realiseren van zijn droom was echter niet zonder obstakels. De Franse overheid toonde zich aanvankelijk weinig coöperatief. Hoewel Erwin's grond binnen de appellation Vacqueyras lag, kreeg hij geen toestemming om er druivenstokken aan te planten. Dit bureaucratische struikelblok leek zijn plannen te dwarsbomen.

Samenwerking met Jérémy Onde

De ontmoeting met zijn jonge buurman, Jérémy Onde, bleek een keerpunt te zijn. Er ontstond direct een klik tussen de twee, wat leidde tot een vruchtbare samenwerking. Dit partnership had een onverwacht positief effect: de Franse bureaucratie werd plotseling soepeler.

In 2000 begon hun samenwerking officieel. Jérémy, die aanvankelijk niet van plan was het wijndomein van zijn vader over te nemen, raakte overtuigd van de enorme mogelijkheden van het terroir. Samen besloten ze Erwin's pas aangekochte terrein van 1,5 hectare om te vormen tot een nieuwe wijngaard.

In 2001 vond de eerste nieuwe aanplant plaats op 0,5 hectare. Tegelijkertijd koesterden ze de ambitie om op 3,5 hectare van Jérémy's gronden een gezamenlijke nieuwe Vacqueyras te produceren, met een focus op een volledig handmatig proces en een geïntegreerde biologische benadering.

Deze samenwerking resulteerde in de geboorte van 'Clos des Frères'. De naam verwijst niet alleen naar de voornamen van Françoise en Erwin, maar symboliseert ook de broederschap tussen Erwin en zijn Franse partner. Als tastbaar bewijs van hun verbondenheid prijken beider vingerafdrukken op het etiket van hun Vacqueyras.

De uitdagingen van wijnbouw

Wijn maken is voor velen een droom, een symbiose van menselijke kunst, epicurisme en een diepe verbondenheid met de natuur. Het genot van het proeven van de eigen creatie met vrienden geeft een surrealistisch effect aan het hele proces. Toch heeft deze idyllische kant van wijnbouw ook een keerzijde. Erwin Devriendt en zijn vrouw Françoise hebben dit aan den lijve ondervonden toen ze twintig jaar geleden aan hun wijnavontuur begonnen.

Klimatologische uitdagingen

De natuur kan genadeloos hard zijn, vooral wanneer men streeft naar het produceren van topwijnen. Dit werd pijnlijk duidelijk tijdens de zomer van 2023. Medio augustus veranderde de warme zomer in het zuiden in een hittegolf met temperaturen die opliepen tot boven de 43°C. In de volle zon werden de wijngaarden blootgesteld aan temperaturen van meer dan 55°C.

Deze extreme omstandigheden hadden een verwoestend effect op de wijngaarden. Binnen enkele dagen verloren de bladeren hun veerkracht en droogden uit. De fotosynthese kwam tot stilstand en de druiven liepen het risico op verbranding en uitdroging. De weelderige schoonheid van eind juli maakte plaats voor een verschrompeld landschap. Deze onverwachte omslag naar woestijnachtige temperaturen zorgde voor grote bezorgdheid onder de wijnbouwers in de Rhônevallei.

Biologische wijnproductie

Een extra uitdaging voor Erwin en Françoise is hun toewijding aan biologische wijnproductie. Hun uitgesproken wens om met respect voor de natuur om te gaan, maakt de weg naar succes niet gemakkelijker. Deze benadering vereist een jaar rond aandacht voor de sanitaire toestand van de wijngaarden.

De meest cruciale periode van het jaar blijft echter de oogst en het vinificatiemoment. In deze fase kan een volledige oogst leiden tot geweldige resultaten, maar ook compleet mislukken. De stress tijdens de maanden september en oktober is dan ook voelbaar bij Clos des Frères.

Balanceren tussen twee werelden

Voor Erwin Devriendt was de uitdaging van wijnbouw extra groot doordat hij lange tijd twee werelden moest combineren. Naast wijnbouwer was hij vooral bekend als de dynamische motor en sociaal ondernemer van Solidariteit voor het Gezin, een zorgorganisatie die zijn moeder Edith had opgericht.

Op 6 maart 2020 zag op Erwins initiatief I-mens het licht, een fusie van Solidariteit voor het Gezin, Thuishulp en hun partners in de thuisverpleging. Deze organisatie groeide uit tot de meest complete geïntegreerde zorgspeler in Vlaanderen en Brussel.

Begin 2023 nam Erwin echter afscheid van I-mens om zich volledig te kunnen wijden aan zijn rol als zaakvoerder van Erdev Consulting en initiatiefnemer van SON Solidariteit en Thuispunt Gent. Deze beslissing stelde hem in staat om meer tijd en energie te investeren in zijn passie voor wijnbouw, hoewel het loslaten van zijn sociale onderneming niet zonder emotionele uitdagingen was.

De evolutie van Clos des Frèr[es]

Clos des Frères, opgericht in 1999, is uitgegroeid tot een gerespecteerd wijndomein in de Rhônevallei. De passie van Erwin Devriendt en Françoise Lefevere, gecombineerd met de expertise van Jérémy Onde, heeft geleid tot de creatie van uitzonderlijke wijnen. Hun Vacqueyras wordt nu algemeen beschouwd als een van de vijf beste uit de hele appellatie.Deze massieve wijn, geproduceerd op een terroir vergelijkbaar met dat van Châteauneuf-du-Pape, kenmerkt zich door een groot aandeel grenache, aangevuld met syrah en cinsault. De nadruk ligt op fruit, eerder dan op hout, met een kenmerkende kruidige toets die doet denken aan de geurige garrigue die de wijngaard omringt.

Groei en ontwikkeling

De evolutie van Clos des Frères is een verhaal van doorzettingsvermogen en innovatie. In 2001 vond de eerste nieuwe aanplant plaats op 0,5 hectare. Sindsdien heeft het domein zich uitgebreid tot 4,5 hectare. De focus op kwaliteit en respect voor de natuur heeft geleid tot een biologische benadering. Vanaf 2008 is het domein in volledige bioreconversie gegaan. In de wijngaard worden geen pesticiden, insecticiden of herbiciden gebruikt, en in de wijnkelder is het gebruik van sulfiet tot het minimum herleid.

De wijnmakers hebben hun techniek verfijnd door de jaren heen. De cépages Syrah en Grenache worden afzonderlijk gevinifieerd, waarbij enkel Syrah op barrique gaat voor 12 maanden. De natuur en het specifieke karakter van elk millésime bepalen de uiteindelijke assemblage. Deze aanpak heeft geresulteerd in wijnen die regelmatig worden bekroond en de aandacht trekken van de gespecialiseerde pers.

Belangrijkste Mijlpalen

1. 1999: Oprichting van Clos des Frères
2. 2001: Eerste nieuwe aanplant en productie van de eerste jaargang
3. 2002: Botteling van de eerste wijn op 19 oktober te Châteauneuf-du-Pape
4. 2008: Start van de volledige bioreconversie
5. 2020: Viering van het 20ste millésime Clos des Frères
6. 2025: het 25ste millésime Clos des Frères

Een cruciale mijlpaal in de geschiedenis van Clos des Frères was de samenwerking met Jérémy Onde. Dit partnership heeft niet alleen geleid tot de geboorte van de Cuvée J&E, maar heeft ook de weg vrijgemaakt voor verdere groei en erkenning. Het resultaat van hun gedeelde passie en streven naar uitmuntendheid in Vacqueyras heeft Clos des Frères op de kaart gezet als een toonaangevend wijndomein.

De wijnen van Clos des Frères hebben hun weg gevonden naar verschillende restaurants in Vlaanderen, waar ze een vaste waarde zijn geworden. Dit succes is te danken aan de onvermoeibare inzet van het team en hun toewijding aan kwaliteit en authenticiteit. De aandacht van de makers gaat meer dan ooit naar de druif en het terroir, wat resulteert in wijnen die de unieke karakteristieken van de Vacqueyras-regio perfect weerspiegelen.

Erwin Devriendts filosofie over wijnmaken

Erwin Devriendt ziet wijnmaken als een symbiose van menselijke kunst, een epicuristische levenshouding en een complete betrokkenheid met de natuur. Hij en zijn vrouw Françoise hebben deze filosofie omarmd toen ze twintig jaar geleden aan hun wijnavontuur begonnen. Hun uitgesproken wens om met respect voor de natuur om te gaan, heeft geleid tot de productie van biologische wijnen. Deze benadering vereist een jaar rond aandacht voor de sanitaire toestand van de wijngaarden.

De keuze voor biologische wijnproductie is niet de gemakkelijkste weg. Het vergt veel inzet en toewijding. In de wijngaarden worden geen pesticiden, insecticiden of herbiciden gebruikt. Deze aanpak weerspiegelt Devriendts overtuiging dat de beste wijnen ontstaan wanneer de natuur de ruimte krijgt om haar werk te doen.

Streven naar de hoogste kwaliteit

Devriendts ambitie om topwijnen te maken en de kwalitatieve lat zeer hoog te leggen, maakt de uitdaging steeds groter. Hij beseft dat de natuur soms genadeloos hard kan zijn, vooral wanneer men streeft naar uitmuntendheid. Dit werd pijnlijk duidelijk tijdens extreme weersomstandigheden, zoals de hittegolf van 2023, die de wijngaarden zwaar op de proef stelde.

De meest cruciale periode van het jaar blijft de oogst en het vinificatiemoment. In deze fase kan een volledige oogst leiden tot geweldige resultaten, maar ook compleet mislukken. De stress tijdens de maanden september en oktober is dan ook voelbaar bij Clos des Frères. Devriendt erkent dat de natuur op dat vlak onverbiddelijk is, maar ziet dit als een essentieel onderdeel van het streven naar kwaliteit.

De menselijke factor

Ondanks alle uitdagingen, heeft de menselijke factor een cruciale rol gespeeld in het succes van Clos des Frères. De onvoorwaardelijke vriendschap en samenwerking met Jérémy Onde heeft een grote invloed gehad op de ontwikkeling van het wijndomein. Samen zijn ze erin geslaagd iets op te bouwen dat niet alleen gezien mag worden, maar vooral geproefd moet worden.

Devriendt gelooft sterk in het delen van kennis en ervaringen binnen de wijngemeenschap. Zijn betrokkenheid bij de Vlaamse Wijngilde, waar hij heeft bijgedragen aan de creatie van het wijntijdschrift Ken Wijn-magazine en de Commanderie van de Costes du Rhône, waar hij nu consul is bij de Baronie Gent, illustreert zijn toewijding aan het verspreiden van wijncultuur. Hij ziet dit als een manier om anderen te inspireren en te sensibiliseren met de 'juiste' wijncultuur.

De filosofie van Erwin Devriendt over wijnmaken is er een van balans tussen respect voor de natuur, het streven naar kwaliteit, en het erkennen van de menselijke factor. Hij ziet wijnbouw niet alleen als een ambacht, maar als een levensstijl die volledige toewijding vereist. Deze benadering heeft ertoe geleid dat Clos des Frères en Domaines les Ondines nu tot de vaste waarden in de appellatie van Vacqueyras behoren. Voor Devriendt is het uiteindelijke doel om wijnen te produceren die niet alleen de unieke karakteristieken van het terroir weerspiegelen, maar ook de passie en toewijding van de mensen die ze maken.

Conclusie

Erwin Devriendts reis door de wijnwereld is een verhaal van passie, doorzettingsvermogen en vakmanschap en is nog lang niet voorbij. Zijn toewijding aan biologische wijnproductie en streven naar uitmuntendheid hebben een grote invloed op de lokale wijnindustrie. De groei van Clos des Frères tot een gerespecteerd wijndomein laat zien wat mogelijk is als je je dromen najaagt. Devriendts filosofie over wijnmaken, met de nadruk op respect voor de natuur en kwaliteit, heeft bijgedragen aan het maken van kwaliteitsvolle en onderscheidende wijnen.

Deze terugblik op 25 jaar wijnbouw van Erwin Devriendt laat zien hoe belangrijk samenwerking en aanpassingsvermogen zijn in de wijnbouw. Erwins verhaal is een inspiratie voor wijnliefhebbers en ondernemers, en toont aan dat met toewijding en passie, zelfs de meest ambitieuze dromen werkelijkheid kunnen worden.

Rudi D'Hauwers - 16 augustus 2024