Aragon wijnregio: een paradijs voor garnacha liefhebbers

Welkom in het wijnparadijs van Aragón, een regio die wijnliefhebbers betovert met zijn unieke terroir en ongeëvenaarde garnacha-wijnen. Dit gebied in het noordoosten van Spanje heeft een rijke wijntraditie die teruggaat tot de Romeinse tijd. De combinatie van het bijzondere klimaat, de hoge ligging en de vruchtbare bodem maakt Aragón tot een ideale plek om garnacha-druiven te verbouwen.

De regio Aragón heeft een grote invloed op de wijnwereld, met haar vier onderscheidende wijngebieden die elk hun eigen karakter tonen. Van de ruige bergen tot de zonnige vlaktes, elke subregio draagt bij aan de diversiteit van de Aragonese wijnen. Bezoekers kunnen genieten van een reis langs pittoreske bodega's, waar ze kunnen proeven van de rijke smaken die de garnacha-druif te bieden heeft. Ook leren ze meer over de unieke wijnbouwtechnieken die hier worden toegepast om het beste uit het terroir te halen.

De unieke geografie van Aragón

Aragón, een van de grotere autonome gemeenschappen van Spanje, heeft een fascinerende geografie die een grote invloed heeft op de wijnproductie in de regio. Deze noordoostelijke streek van Spanje ligt in het stroomgebied van de Ebro en wordt gekenmerkt door een diverse topografie die bijdraagt aan de unieke kenmerken van de Aragonese wijnen.

Invloed van de Pyreneeën en het Iberisch Gebergte

De Pyreneeën, een indrukwekkend gebergte dat zich uitstrekt over ongeveer 430 kilometer van de Golf van Biskaje naar de Middellandse Zee, hebben een belangrijke invloed op het landschap en klimaat van Aragón. Dit gebergte, ontstaan door de botsing van het Iberisch Schiereiland met het Europese continent, vormt de natuurlijke grens tussen Spanje en Frankrijk. De hoogste berg in de keten, de Aneto (3404 meter), bevindt zich in het uiterste noordoosten van Aragón.

De aanwezigheid van de Pyreneeën heeft een aanzienlijke impact op de wijnbouw in de regio. Met name in het gebied Somontano, wat letterlijk 'onder de berg' betekent, profiteren de wijngaarden van de unieke omstandigheden die deze bergketen creëert. Gelegen aan de voet van de Pyreneeën, is Somontano een van de meest pittoreske en veelbelovende wijngebieden in Aragón.

Klimaatverschillen binnen de regio

Het klimaat in Aragón varieert sterk, wat resulteert in diverse microklimaten die ideaal zijn voor de teelt van verschillende druivensoorten. In het noorden van de regio heerst een klimaat dat onder invloed staat van de nabijgelegen oceaan, terwijl het zuiden wordt gekenmerkt door een warmer en droger klimaat.

Deze klimatologische diversiteit heeft een grote invloed op de wijnproductie in de verschillende subregio's van Aragón:

1. Somontano: Deze subregio profiteert van diverse microklimaten, wat een ideale omgeving creëert voor de teelt van een breed scala aan druivensoorten.
2. Cariñena: Het hete en droge klimaat in deze subregio is perfect voor de teelt van Garnacha (Grenache), die onder deze omstandigheden goed gedijt.
3. Calatayud: Deze subregio heeft een warm en droog klimaat, wat bijzonder geschikt is voor de oude wijnstokken Garnacha die hier groeien.
4. Campo de Borja: Het ruige, continentale klimaat in deze subregio zorgt ervoor dat de druiven hard moeten werken, wat resulteert in geconcentreerd sap.

Bodemsoorten en hun impact op de wijnbouw

De bodemgesteldheid in Aragón is net zo divers als het klimaat, wat bijdraagt aan de complexiteit en kwaliteit van de wijnen uit de regio. De verschillende subregio's hebben elk hun eigen unieke bodemkenmerken:

1. Somontano: Deze subregio wordt gekenmerkt door gevarieerde grondsoorten, wat bijdraagt aan de diversiteit van de wijnen die hier worden geproduceerd.
2. Calatayud: De wijngaarden in deze subregio zijn geplant op steile, terrasvormige hellingen met stenige bodems. Dit zorgt voor een optimale blootstelling aan de zon en een goede drainage, wat resulteert in geconcentreerde druiven.
3. Cariñena: De bodemgesteldheid in deze subregio draagt bij aan de productie van robuuste rode wijnen met zachte, zoete tannines.

De combinatie van deze unieke geografische elementen - de invloed van de Pyreneeën, de diverse klimaten en de gevarieerde bodemsoorten - maakt Aragón tot een bijzonder interessant wijngebied. Deze factoren hebben een grote invloed op de kwaliteit en diversiteit van de wijnen die in de regio worden geproduceerd, van frisse witte wijnen en rosados tot krachtige rode wijnen.

In de afgelopen decennia heeft Aragón een opmerkelijke transformatie ondergaan in de wijnbouw. Waar de regio vroeger bekend stond om zijn logge, zware wijnen met hoge alcoholpercentages, zoeken producenten nu steeds vaker naar fruit, frisheid en verfijning in hun wijnen. Deze ontwikkeling, gecombineerd met de unieke geografie van de regio, heeft ervoor gezorgd dat de wijnen van Aragón tegenwoordig tot de top van Spanje behoren.

Garnacha: De trots van Aragón

Geschiedenis van de Garnacha druif

De Garnacha druif, ook bekend als Grenache, heeft een rijke geschiedenis die diep geworteld is in de Spaanse wijntraditie. Deze druivensoort, van oorsprong Spaans, heeft een bijzondere band met Aragón. Al in de 15de eeuw werd er in deze regio garnachawijn geproduceerd, wat getuigt van de lange traditie van deze druif in het gebied. Na de verwoestende phylloxeraplaag aan het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw, werd Garnacha massaal heraangeplant vanwege haar vruchtbare aard en weerstand tegen warm en droog weer.

De exacte oorsprong van Garnacha is onderwerp van discussie. Sommigen beweren dat de druif uit Catalonië komt, terwijl anderen Aragón als bakermat aanwijzen. In de Rioja staat de druif ook bekend als Tinta Aragonesa, wat de sterke associatie met Aragón onderstreept. Tegenwoordig is Garnacha de derde meest aangeplante blauwe druif in Spanje, na Tempranillo en Bobal.

Kenmerken van Aragónese Garnacha wijnen

Garnacha heeft unieke eigenschappen die haar bijzonder geschikt maken voor het klimaat en terroir van Aragón. De druif knopt vroeg maar rijpt laat, en heeft een voorkeur voor een continentaal klimaat met lange, warme zomers om tot volledige fenolische rijpheid te komen. Dit maakt Aragón, met zijn warme en droge omstandigheden, een ideale thuisbasis voor Garnacha.

De druif heeft een dunne schil met weinig pigment, relatief weinig tannines, en is bij volle rijping laag in zuren. Deze eigenschappen resulteren in wijnen met een karakteristiek profiel:

1. Fruitig karakter: Aragónese Garnacha wijnen kenmerken zich door intense fruitaroma's van frambozen, bramen en kersen.
2. Kruidigheid: Een vleugje vers gemalen peper en andere kruiden is vaak waarneembaar.
3. Hoog alcoholgehalte: Garnacha kan gemakkelijk een alcoholpercentage van 15% bereiken.
4. Milde zuren en bescheiden tannines: Dit draagt bij aan de toegankelijkheid van de wijnen.

Garnacha gedijt goed op arme, waterdoorlatende bodems zoals kalksteen, zand, graniet en rotsachtige ondergronden. In Aragón worden de wijnstokken vaak 'en vaso' (kort bij de grond, zonder geleiding) gesnoeid, wat mogelijk is dankzij het stevige hout van de stokken. Deze teeltmethode dwingt de wortels om dieper water te zoeken, wat resulteert in lagere opbrengsten maar hogere kwaliteit druiven.

Populaire Garnacha blends

Hoewel Garnacha uitstekend presteert als monocépage wijn, vooral in gebieden als Priorat, wordt de druif ook vaak gebruikt in blends. In Aragón en andere Spaanse wijnregio's vinden we Garnacha terug in verschillende populaire combinaties:

• Rioja blend: In de beroemde Rioja wijnen wordt Garnacha vaak geassembleerd met Tempranillo, waarbij Garnacha tot 30% van de blend kan uitmaken.
• Cariñena en Calatayud: In deze Aragónese subregio's produceert men krachtige rode wijnen op basis van Garnacha, vaak geblend met andere lokale druivensoorten.
• Campo de Borja: Deze subregio staat bekend om zijn uitstekende Garnacha wijnen, zowel als monocépage als in blends.
• Innovatieve blends: In regio's als Somontano experimenteert men met Garnacha in combinatie met internationale druivenrassen.

Garnacha wijnen uit Aragón combineren uitstekend met de lokale keuken, vooral bij pittige vleesgerechten, geroosterd vlees en worst. De veelzijdigheid van de druif maakt haar ook geschikt voor de productie van fruitige rosés en zelfs zoete dessertwijnen.

De toenemende internationale erkenning voor Aragónese Garnacha wijnen bevestigt de status van deze druif als de trots van de regio. Met hun unieke karakter en hoge kwaliteit dragen deze wijnen bij aan de groeiende reputatie van Aragón als een topbestemming voor wijnliefhebbers.

De vier wijnregio's van Aragón

Aragón, een autonome gemeenschap in het noordoosten van Spanje, heeft een rijke wijngeschiedenis die teruggaat tot de Romeinse tijd. De regio staat bekend om zijn diverse terroir en unieke wijnen, met vier onderscheidende wijngebieden die elk hun eigen karakter tonen. Deze vier wijnregio's, elk met hun eigen Denominación de Origen (D.O.) status, zijn Somontano, Campo de Borja, Cariñena en Calatayud.

Somontano

Somontano, wat letterlijk "onder de bergen" betekent, ligt aan de voet van de Pyreneeën in de provincie Huesca. Dit unieke wijngebied kreeg in 1984 de D.O. status en heeft sindsdien een opmerkelijke ontwikkeling doorgemaakt. De wijngaarden bevinden zich op een hoogte tussen 350 en 650 meter, met een bodem die rijk is aan zandsteen, klei en calciumcarbonaat.

Het klimaat in Somontano is zacht en continentaal, beschermd tegen de noordenwinden door de Pyreneeën. De temperaturen variëren van 40°C in de zomer tot -10°C in de winter, met een gemiddelde jaarlijkse regenval van 500 mm. Deze omstandigheden creëren een ideale omgeving voor een breed scala aan druivenrassen, waaronder lokale variëteiten zoals Moristel en Alcañon, evenals internationale rassen zoals Cabernet Sauvignon en Chardonnay.

Somontano staat bekend om zijn innovatieve benadering van wijnbouw, met een mix van traditionele en hypermoderne productietechnieken. De wijnen variëren van lichte, frisse witte wijnen tot elegante, complexe rode wijnen.

Campo de Borja

Campo de Borja, gelegen in het westelijke deel van Aragón, kreeg zijn D.O. status in 1980. De wijngaarden strekken zich uit langs het dal van de Ebro, op een hoogte van 350 tot 700 meter. De bodem bestaat voornamelijk uit zanderige aarde op kalksteen, wat zorgt voor een goede afwatering.

Het klimaat in Campo de Borja is uitgesproken continentaal, met beperkte neerslag van 350 tot 450 mm per jaar. De koude, droge noordenwind, bekend als de cierzo, is kenmerkend voor dit gebied.

Garnacha is de belangrijkste druivensoort in Campo de Borja, gebruikt voor zowel rode als rosé wijnen. Andere belangrijke variëteiten zijn Tempranillo, Macabeo en Moscatel. De wijnen van Campo de Borja staan bekend om hun stevigheid en krachtige, fruitige aroma's.

Cariñena

Cariñena, een van de oudste en grootste D.O. gebieden van Spanje, kreeg zijn status in 1932. De wijngaarden liggen verspreid over 14 gemeenten in de provincie Zaragoza, op een hoogte tussen 400 en 800 meter. De bodem is roodbruin en kalkrijk, met een rotsachtige ondergrond.

Het klimaat in Cariñena is continentaal, met extreme temperaturen die variëren van 38°C in de zomer tot -8°C in de winter. De Garnacha druif domineert hier, gevolgd door Mazuelo (ook bekend als Cariñena) en Tempranillo.

Cariñena heeft een interessante ontwikkeling doorgemaakt. Waar de wijnen vroeger bekend stonden om hun hoge alcoholpercentages (tot 19%), zijn de producenten nu meer gericht op fruit, frisheid en verfijning. De moderne Garnacha wijnen uit Cariñena zijn lichtvoetig, met aroma's van kruiden, tijm en pruimen.

Calatayud

Calatayud, gelegen 90 km ten zuidwesten van Zaragoza, kreeg zijn D.O. status in 1990. De wijngaarden liggen op hoogtes van 550 tot 880 meter, voornamelijk op een gezonde, poreuze bodem met een hoog kalksteengehalte.

Het klimaat in Calatayud is continentaal, met milde zomertemperaturen dankzij de wind die vanuit de Sierra de la Virgen waait. De grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht tijdens de rijpingsperiode dragen bij aan de unieke kenmerken van de wijnen.

Garnacha is ook hier de dominante druivensoort, maar er wordt ook geëxperimenteerd met andere variëteiten zoals Syrah, Cabernet Sauvignon en Merlot. De wijnen van Calatayud staan bekend om hun frisheid en lager alcoholpercentage in vergelijking met andere Aragonese wijnen.

Elk van deze vier wijnregio's draagt bij aan de rijke en diverse wijntraditie van Aragón, met een focus op kwaliteit en innovatie die de regio tot een steeds belangrijker speler maakt op de internationale wijnmarkt.

Conclusie

Aragón's wijnstreek heeft een belangrijke invloed op de wijnwereld, met haar unieke terroir en toewijding aan kwaliteit. De regio's Somontano, Campo de Borja, Cariñena en Calatayud bieden elk hun eigen karakter, maar delen een gemeenschappelijke passie voor het maken van uitstekende wijnen. De Garnacha druif speelt hierin een hoofdrol, met haar vermogen om de essentie van het Aragonese landschap in elke fles te vangen.

Deze regio blijft zich ontwikkelen en innoveert voortdurend, wat zorgt voor een opwindende toekomst voor Aragonese wijnen. De combinatie van traditie en moderne technieken resulteert in wijnen die steeds meer erkenning krijgen op internationaal niveau. Om deze unieke smaken zelf te ervaren, kun je enkele Aragón wijnen ontdekken bij GeoVino. Of je nu een doorgewinterde wijnliefhebber bent of gewoon nieuwsgierig naar nieuwe smaken, de wijnen van Aragón bieden een boeiende reis door een van Spanje's meest fascinerende wijnstreken.